Yep, de ‘good old’ Schijf van Vijf bestaat dus nog steeds, maar wordt momenteel in een nieuw jasje gestoken.. Google er eens naar en je komt statements tegen als ‘verouderd en achterhaald’, of ‘maakt dik’. Terwijl men bij het Voedingscentrum de laatste hand legt aan een nieuwe Schijf, ben ik vast begonnen met het analyseren van verschillen tussen adviezen vanuit de Gezondheidsraad versus andere instanties (en initiatieven), zoals de Voedselzandloper en de orthomoleculaire benadering. Meerdere instanties doen namelijk ‘voedingsonderzoek’, dat is gericht op de vraag welke voedingsfactoren een gunstig of juist ongunstig effect op de gezondheid hebben en in welke mate of bij welk niveau van inname dat het geval is. De kennis daarover neemt gelukkig gestaag toe. En nu was ik dus nieuwsgierig naar de huidige stand van zaken…hieronder zet ik e.e.a. op een rij:
1. De Gezondheidsraad heeft onlangs nieuwe richtlijnen uitgebracht (Richtlijnen Goede Voeding, verschenen op 4 november 2015), zoals ook al eerder vermeld in een blog van WeesMeer-collega Voyca Bronsgeest. De kern van het advies is de aanbeveling om te eten volgens een meer plantaardig en minder dierlijk voedingspatroon. In het kort komt het neer op: ‘laat alcohol staan, eet meer groenten en fruit, elke dag volkoren producten en zuivel, let op het risico op kanker bij consumptie van rood en bewerkt vlees, eet peulvruchten en noten, ga anders om met gebruik van vet’. Verder zijn er nieuwe richtlijnen voor voedingsstofsupplementen.
2. Het Voedingscentrum werkt deze richtlijnen momenteel verder uit in concrete adviezen. De lancering van de nieuwe Schijf staat gepland voor ‘eind maart’. Verder wordt op hun site ‘het nieuwe eten’ toegelicht, wat betekent dat je stapsgewijs je gewoonten verandert, op basis van 5 soorten stappen ga je steeds meer richting een nieuw eetpatroon.
3. De Voedselzandloper is (door Kris Verburgh) bedacht als ‘alternatief’ voor de Schijf en werkt o.a. als instrument om gezondere voedingskeuzes te maken. Rood vlees, melkproducten en aardappelen worden afgeraden. Verder wordt een belangrijk onderscheid gemaakt tussen ‘goede’ en ‘slechte’ vetten. Daarnaast biedt het alternatieven waardoor ongezonde voeding vervangen kan worden.
(Het Voedingscentrum is er echter duidelijk over, deze benadering is volgens hen ‘onwetenschappelijk’ en ‘onpraktisch’ en kan leiden tot een ‘onevenwichtig eetpatroon’.)
4. Het standpunt vanuit de orthomoleculaire benadering tenslotte is dat, zelfs als je de bovenstaande voedingsadviezen zou opvolgen, onze huidige dagelijkse voeding een relatief tekort oplevert: het lichaam kan de voedingsstoffen wel gebruiken voor de meest primaire functies, maar niet voor de vele secundaire functies. Deze relatieve tekorten kunnen vage gezondheidsklachten opleveren, zoals hoofdpijn, vermoeidheid en allergieën. Advies is om de juiste voedingsstoffen binnen te krijgen door ‘zo onbewerkt mogelijk’ te eten, waar nodig aangevuld met supplementen.
Er zijn dus nieuwe concretere adviezen vanuit het Voedingscentrum ‘in de maak’, laat ik die nog even afwachten. Maar mij is al wel duidelijk geworden, dat de diverse standpunten elkaar (eindelijk!) iets meer beginnen te naderen op sommige vlakken (bijvoorbeeld over ‘rood en bewerkt vlees’). De nieuwe Schijf zal minder nadruk leggen op koolhydraten (brood, pasta, rijst en aardappelen) en meer nadruk op gezonde vetten. Hoewel het gat op sommige punten nog vrij groot is en men elkaar ook nog wel eens flink tegenspreekt. Dat is voorlopig mijn eerste conclusie hierbij.
Nu ik dit onder loep heb genomen, wil ik graag de volgende keer dieper ingaan op een ander aspect van voeding, namelijk de vraag of je voeding nu echt kunt benaderen als medicijn? Als dat zo is, klinkt dat voor mij als een geweldig idee. Echter, ik verwacht ook hier weer de nodige standpunten tegen te gaan komen en ben benieuwd waar ik op uit ga komen… Tot de volgende keer!
